Apandisit, işlevi tam olarak anlaşılamamış, kalın bağırsağın başlangıcında bulunan bir kesedir. Bu kese yaklaşık 5 ila 10 cm boyutlarında ve yarım santimetre genişliğindedir. Apendiks olarak da adlandırılan apandisit aslında kör bir bağırsak uzantısıdır. Halk arasında apandisitin bilinirliği apandisit iltihaplanmasından kaynaklanır. Son yıllarda yapılan araştırmalara göre apandisit, yararlı sindirim florasının gerektiği durumlarda kullandığı bir sığınaktır. Alınması durumunda herhangi bir probleme sebep olduğu gözlemlenmemiştir. Bu yazımızda apandisit nedir, nerede bulunmaktadır, neden olur, belirti ve semptomları nelerdir gibi soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
Apandisit vücudun neresinde bulunmaktadır?
Apandisit kesesi gövdenin sağ alt kısmında bulunmaktadır. Kör çıkışlı olan bu kesenin girişi kalın bağırsağa bağlıdır. Çocuklarda daha büyük olan apandisit kesesi, büyüme sırasında kısmen kapanır ve kısalır.
Apandisit neden olur?
Apandisitin kesin sebebi ne yazık ki anlaşılamamıştır. Genellikle içinde bulunan lümen isimli uzantının tıkanması sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. Lümen ve kalın bağırsak arasındaki bağlantıda kapanma meydana geldiğinde, apandisit genişler. Bunun sonucunda da dolaşım bozukluğu sebebiyle patlama yaşanabilir. Bu tıkanmanın sebebi vücudun ürettiği maddeler olabileceği gibi, yabancı maddeler de olabilir. Örneğin, dışkının giriş kısmını tıkaması iltihaplanmaya ya da şişmeye sebep olabilir. Ya da bir üst solunum yolu enfeksiyonun sebep olabileceği lenf düğümlerindeki şişlik, apandisit girişinde kapanmaya yol açabilir.
Apandisit nasıl engellenir?
Apandisit rahatsızlığının nedeni tam olarak bilinmediği ve birden fazla sebebi olabileceği için, önlemenin de bir yolu bilinmemektedir.
Apandisit ile karıştırılabilecek hastalıklar nelerdir?
Apandisit hastalığının sebep olduğu bazı şikayetler, başka hastalıkların şikâyetleriyle oldukça benzerdir. Bu şikayetlerden bazılarını aşağıda sizler için bir araya getirdik.
- Crohn hastalığını
- Gastroenterit
- Kabızlık
- Mesane ya da idrar yolu enfeksiyonları
- Pelvik enfeksiyonlar
- Huzursuz bağırsak sendromu
- Adet ağrısı
- Ektopik gebelik
- Pelvik inflamatuar
Apandisit iltihaplanması türleri nelerdir?
Apandisit iltihaplanmasının toplam 3 tane türü bulunmaktadır. Bu türlere müdahale yöntemi de kendi içinde ayrılmaktadır. Üç türü aşağıda sizler için bir araya getirdik.
- Plastrone apandisit
- Periapendiküler apse
- Perfore apandisit ve peritonit
Apandisit belirti ve semptomları nelerdir?
Apandisitin tipik belirtisi karnın sağ orta kesiminde hissedilen ağrıdır. Başta hafif seyreden ağrı, zamanla şiddetlenir ve bulunduğu yere sabitlenir. Ağrı hissedildiğinde bu bölgeye baskı uygulamak, öksürmek ya da yürümek, durumu daha kötüleştirebileceği için yapılmaması gerekilenler arasındadır. Apandisit genellikle iştah kaybına, kabızlık veya ishale sebep olur. Sizler için apandisitin genel belirtilerini aşağıda bir araya getirdik. Gelişen herhangi bir ani ağrıda, derhal uzman doktora ya da hastanelerin acil bölümüne gidilmelidir.
- Alt karının sağ tarafında ani ağrı
- Mide bulantısı
- Kusma
- İştah kaybı
- Kabızlık ya da ishal
- Karında şişkinlik
Apandisit nasıl teşhis edilir?
Apandisitin teşhisinde en önemli faktör ağrının aniden gelişmesi ve zamanla şiddetinin artmasıdır. Yukarıda bir araya getirdiğimiz belirti ve semptomlardan bazıları aynı anda gözlemleniyorsa, uzman doktor kısa bir sürede apandisit tanısı koyabilir. Tanının kesin bir şekilde konulamaması durumunda doktor 24 saat beklemeyi önerebilir. 24 saat içinde belirtilerin düzelip düzelmediği gözlemlenir. Fakat tanıyı doğrulamak ve diğer olasılıkları değerlendirmek adına başka testlere de başvurabilir. Apandisiti anlamak adına birden fazla test bulunmaktadır. Bunları aşağıda bulabilirsiniz.
- Kan testleri
- İdrar testi
- Ultrason taraması
- CT taraması
- Laparoskopi
Apandisit nasıl tedavi edilir?
Apandisit tedavisinde genellikle başvurulan yöntem, kesenin ameliyat ile alınmasıdır. Bu yöntem apendektomi olarak adlandırılmaktadır. Çıkarma işleminde laparoskopik ya da açık cerrahi yöntemlerinden biri tercih edilebilir. Apandisitin alınma sebebi, patlama riskinin bulunmasıdır. Ameliyatın mümkün olmadığı durumlarda antibiyotik kullanımına başvurulabilir. Antibiyotik kullanımı sonucunda enfeksiyonla mücadele edilebilir. Bu sürecin sonunda ameliyat mümkün kılınabilir.
Apandisit ameliyatı nasıl olur?
Bir diğer adıyla laparoskopik, apandisitin kapalı cerrahi yöntemi ile vücuttan çıkarılmasıdır. Kapalı cerrahinin tercih edilme sebebi, iyileşme sürecinin açık cerrahiden daha hızlı olmasıdır. Apandisit ameliyatı sırasında öncelikle hastanın karnında 3 ye ada 4 kesik açılır. Küçük olan bu kesitler sayesinde kamera ve diğer aletler karın boşluğuna iletilebilir. Bunların yanı sıra karnı şişirmek adına gaz pompalayan bir tüp, kamera ve ışıkların bulunduğu bir laparoskop adı verilen bir diğer tüp, ameliyat sırasında kullanılan diğer aletlerdendir. Apandisitin vücuttan çıkarılmasının ardından, kesiklerin daha iyileşmesi adına emilebilir dikişler atılır. Emilemeyen dikiş atılması durumunda, bu dikişler ameliyat sonrasındaki 7-10 gün arasında çıkartılır. Apandisitin alınması için kapalı cerrahi tek yöntem değildir. Bir diğer yöntem açık cerrahidir. Açık cerrahi yöntemine apandisit patlamışsa, apandisit vücut içinde bir yumru oluşturmuşsa veya kişi daha öncesinde açık karın ameliyatı geçirmişse başvurulur. Sağ alt kısımda açılan bir kesimden yapılan açık ameliyat sayesinde karın içine ulaşılır. Ameliyat sonundaysa, kapalı cerrahide olduğu gibi emilen veya emilemeyen dikişler kullanılır. Ameliyat sonrasında apandisit patolojik inceleme için laboratuvara gönderilebilir.
Apandisit ameliyatından vücut kaç günde iyileşir?
Apandisit ameliyatından sonra hasta, birkaç hafta içinde iyileşir. Fakat tedavi yöntemi olarak açık ameliyat tercih edildiyse, iyileşme süresi 6 haftaya kadar uzayabilir. Bu süreçte kişinin kendini yoracak faaliyetlerden uzak durması gerekmektedir.
Apandisit hastalığına hangi bölüm bakar?
Apandisit hastalığının herhangi bir belirti ve semptomunun farkına varılması durumunda kişi, hastanelerin Genel Cerrahi bölümlerinden randevu alabilir ve bir genel cerrahi uzmanı ile görüşebilir.
Yazının kaynakları
https://www.nhs.uk/conditions/appendicitis/
https://www.webmd.com/digestive-disorders/digestive-diseases-appendicitis
