Kalça Çıkığı

Kalça Çıkığı

Kalça çıkığı nedir?

Kalça çıkığı, uyluk kemiğinin (femur) asetabulum isimli kalça eklem yuvasından ayrılması sonucunda oluşur. Kalça çıkığı ikiye ayrılır. Kalça çıkığı ya anne karnında veya bebeklik sürecinde ya da travmatik yaralanmalar sonucunda meydana gelir. Bazı bebekler kalçaları çıkık bir şekilde doğarken, bazılarında bu durum sonradan gelişebilir. Travmaya bağlı kalça çıkığında da durum aynıdır, fakat bu doğal yollarla gelişmez, yaşanan bir olaydan kaynaklanır. Kalçanın yerinden çıkması için büyük bir kuvvet gerekir. Bu yazımızda, kalça çıkığının çocuklarda ve yetişkinlerde olma sebeplerini, semptomları, sebep olabileceği diğer problemleri, teşhis ve tedavi yöntemlerini, önleme yolu ve başvurulması gerekilen bölümü bulabilirsiniz.

Kalça çıkığı neden olur?

Bebeklerde görülen kalça çıkığı aileden geçebilir. Bunun dışında anne karnında gerçekleşen kalça çıkığının sebeplerinden biri rahim içi suyunun azalması olabilir. Bebeğin anne karnında aldığı pozisyon, kalça çıkığının bir diğer sebebidir. Bu şekilde doğan bebeklerin kundaklanması, kalça çıkığı olasılığını arttırır. Eğer kalçada bir gevşeklik varsa, yeni doğan bebeğin ayaklarından tutup baş aşağı sallamak, kalça çıkığına sebebiyet verebilir. Travmatik yaralanmalar sonucu oluşan kalça çıkığında, uyluk kemiği yuvadan geriye ya da öne doğru itilir. Travma kaynaklı kalça çıkığının birçok sebebi bulunur. Motor kazaları, travmatik kalça çıkığının en yaygın sebebidir. Belli bir yükseklikten düşme, spor yaparken yaralanma ve benzeri olaylarda, kalça çıkığı yaşanabilir.

Kalça çıkığının semptomları nelerdir?

Bazı bebekler kalça çıkığı ile doğsa bile hiçbir semptom gözlenmez. Fakat eğer aşağıda belirttiğimiz durumlardan herhangi biri gözlemlenirse, uzman doktora başvurulmalıdır.

  • Bacak boyunda farklılık olması
  • Uylukta düzensiz deri kıvrımları
  • Bir tarafta daha az hareket kabiliyeti
  • Aksama veya yalpalama
  • Kalçadan ses gelmesi

Aşağıda verdiğimiz diğer semptomların gözlemlenmesi, travmatik sebebe dayanan kalça çıkığının habercisi olabilir. Bunlardan herhangi biri gözlemlendiğinde, doktora başvurulmalıdır.

  • Kalçada acı hissetme
  • Bacağı hareket ettirememe
  • Ayaklarda veya kalçada his kaybı
  • Kas spazmları yaşama
  • Kalça ekleminde şişlik ya da renk kaybı
  • Bacakta ağırlık kaldıramama
  • Görünür bir şekilde kalçada şekil bozukluğu

Kalça çıkığına nasıl teşhis konur?

Bebekler doğduklarında herhangi bir fiziksel belirti görülmüyorsa, doktorlar kalça çıkığı olup olmadığını anlamak için bazı tetkikler yapabilir. Bebeklerin kalçalarını hareket ettirip vücudu dinleme ya da ultrason ile kontrol sağlama bu yöntemlerdendir. Bebek biraz büyüdüğünde X-ray kullanarak da kontrol sağlanabilir. Travma sonrası bir kalça çıkığı söz konusu olduğunda, durum daha acildir ve derhal müdahale gerekir. İlk etapta, kalça çıkığı olan kişinin hareket etmemesi ve kalçalarını sıcak tutulması gerekir. Yetişkinlerde kalça çıkığı genellikle yalnızca bacakların pozisyonuna bakarak anlaşılabilir. Septomlar varsa fakat gözle görülebilir durumda değilse, X-ray veya CT taraması gibi görüntüleme testlerine de başvurulabilir. Bu testler sayesinde travmanın boyutu ve kalça dışında hasar olup olmadığı anlaşılır.

Kalça çıkığı nasıl tedavi edilir?

Kalça çıkığının tedavisinde cerrahi ve cerrahi olmayan tedaviler mümkündür. Bebeklerde kalça çıkığı doğum anında fark edilirse, doktorlar pavlik bandaj kullanarak tedaviye başlayabilirler. Fakat doğum sırasında fark edilmezse, bu durum yürüyene kadar fark edilmeyebilir. Bu durumda tedavi çok daha karmaşık ve zor bir hale gelir. Sonuçları da tahmin edilebilir değildir. Bebekler 6 ay ila 2 yaş arasında, eğer gerekliyse ameliyat edilebilir. Ameliyat sonrasında alçı en az 2 veya 3 ay kullanılır. Fakat ameliyat tek başına yeterli bir tedavi değildir. Ameliyat sonrası düzenli kontrol eşit derecede önemlidir. Eğer travmaya bağlı kalça çıkığının yanında başka bir problem yoksa, cerrahi olmayan yöntemlerle iyileşme süreci başlatılabilir. Bu durumda uzman doktor çıkan kısmı yerine oturtur. Fakat kalça çıkığının yanında çatlak veya kırık gibi başka hasarlarda varsa cerrahi operasyon gerekir. Gerekli tedavi uygulandıktan sonra iyileşme süreci başlar. Fakat bu süreç kişiye ve yaşadığı hasara bağlı olarak değişir. Doktor gözetiminde devam eden tedavi sürecinde, tedavi planına uymak bu süreyi kısaltır.

Kalça çıkığının sebep olabileceği sıkıntılar nelerdir?

Bebeklerde erken teşhis ve doğru tedavi, normal bir kalça gelişimini destekler. Fakat tedavi edilmezse, ilerleyen yaşlarda ve yetişkinlik döneminde kireçlenme, acı veya bacak boyları arasında farklılık gibi ciddi sorunlara yol açar. Pavlik bandajın kullanımı ciltte tahriş yaratabilir. Hatta sinir sıkışmalarına yol açıp hareket kısıtlamasına yol açabilir. Uyluk kemiğine yeterli kanın gitmemesi, nadiren de olsa uyluk kemiğinin yeteri kadar büyümemesine sebep olur. Gerekli her şey yapılsa bile kalça yuvası sığ kalabilir. Bu durumda ameliyat kaçınılmazdır. Travmaya bağlı kalça çıkıklarında doğru tedavi uygulansa da uzun vadeli sonuçlar doğabilir. Özellikle kalça etrafında kırıklar varsa bu daha ciddi sonuçlar doğurabilir. Bunlardan bazıları sinirsel hasarlar, kireçlenme ve artritedir.

Kalça çıkığı nasıl önlenir?

Anne karnında gelişen kalça çıkığını önlemenin herhangi bir yolu bulunmamaktır. Doğum esnasında olası kalça çıkığı için dikkatli olunması gerekir. Doğru tetkiklerin yapılması, bebeğin doğru bir şekilde tutulması bu yollardan bazılarıdır. Travmaya bağlı kalça çıkıklarını önlemek kişinin elindedir. Kalçayı tehlikeye sokacak hareketler yapmamak, yapılıyorsa da dikkatli olmak en etkili önlemdir.

Kalça çıkığı yaşandığında hangi bölüme başvurulmalıdır?

Eğer kalça çıkığı bebekte gözlemlendiyse, ebeveynler pediatrik ortopedi bölümüne başvurmalıdır. Fakat hasta yetişkinse veya kalça çıkığı travma kaynaklıysa, hasta ortopedi bölümüne başvurabilir.

 

Yazının referansları

https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases--conditions/hip-dislocation

https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases--conditions/developmental-dislocation-dysplasia-of-the-hip-ddh/

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22222-hip-dislocation

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6162140/ 

Sosyal Medya'da Paylaş

Yazar Hakkında

CEPTE SAĞLIK

Cepte Sağlık; online aile sağlığı merkezidir. Türkiye'nin en büyük Fiziksel, Mental ve Sosyal Sağlık Platformunda yüzlerce alanında uzman doktor veya psikolog ile hemen online görüşme yapabilir, evde ...

WhatsApp