Osteoporoz nedir?

Osteoporoz nedir?

Osteoporoz nedir?

Yaşlanmayla birlikte kemiklerin hassaslaştığı bilinen bir gerçektir. Fakat halk arasında kemik erimesi olarak bilinen osteoporoz, normal hassaslaşmadan ve zayıflamadan daha farklı bir durumdur. Osteoporoz hastalığı, kemik yoğunluğundaki aşırı düşüşten kaynaklanan bir hastalıktır ve kemik yoğunluğunda gerçekleşen bu aşırı düşüş, kemiklerin çok daha kırılganlaşmasına sebep olur.

Osteoporoz neden olur?

Kemikler normal koşullarda sürekli yenilenirler. Osteoblast hücreleri yeni kemik hücreleri üretirken, osteoklast hücreleri de eski kemik hücrelerini parçalarlar. Fakat ilerleyen yaşla beraber bu hücrelerin çalışması arasında bir dengesizlik başlar. Osteoblast hücreleri, osteoklast hücrelerine kıyasla daha yavaş çalışır ve bu durumda kemik yıkımı daha fazla olur. Sonuç olarak da kemik erimesi süreci başlar. Bunun üstüne bir de düzensiz ve yetersiz beslenme eklendiğinde, osteoporoz artık kaçınılmazdır. Kemik erimesinin birkaç nedenini sizler için bir araya getirdik ve aşağıda belirttik.

  • Yetersiz kalsiyum alımı
  • Yetersiz fosfor ve D vitamini alımı
  • İleri yaş
  • Genetik yatkınlık
  • Cinsiyet hormonunda düşüklük
  • Tiroit bozuklukları
  • Adrenal bez hastalıkları
  • Steroid içeren ilaç kullanımı
  • Sigara ve alkol tüketimi
  • Hareketsiz yaşam

Osteoporoz semptomları nelerdir?

Kemik erimesi eğer henüz erken dönemindeyse, herhangi bir semptomu olmayacağı için hastalığı fark etmek zor olabilir. Kemikte herhangi bir kırılma veya çatlama olmadığı veya kemik yoğunluğu testi yapılmadığı sürece, hastalığın tespiti zordur. Unutmamak gerekir ki erken teşhis çok önemlidir. Kemik erimesinin semptomları görülmeye başlandığında, hastalığın artık geri dönüşü olmayabilir çünkü çoktan ilerlemiştir. Bu yüzden düzenli kontrolleri sağlamak çok önemlidir. Bunun yanında düzenli egzersiz ve iyi bir beslenme düzeni oluşturmak gerekir. Osteoporozun ilerlemesi durumunda semptomlar kendini belli etmeye başlar. Bunlardan bazılarını sizler için aşağıda sıraladık.

  • Omurga içerisinde kırık bir omurun sebep olduğu ağrılar
  • Çökmüş bir omurun sebep olduğu bel ağrıları
  • Boyda kısalma
  • Kamburlaşma ve çarpık duruş
  • Kolay oluşabilen kırılma ve çatlamalar

Osteoporoz nasıl teşhis edilir?

Osteoporoz teşhisi, herhangi bir semptomu bulunmadığı için hastalığın erken aşamasında oldukça zordur. Erken teşhis için belli bir yaştan itibaren düzenli kemik taramasından başka bir yol yoktur. Fakat osteoporoz hastalığı ilerlediyse, en yaygın semptomu kemik kırıklarıdır. Kemik kırıkları yalnızca çarpma veya düşme sonucu oluşmayabilir. İlerlediği durumlarda bir öksürük bile kırıkları ortaya çıkabilir. Bu durumda derhal uzman doktor kontrolü gerekir. Osteoporoz hastalığının kesin tanısı ancak kemik yoğunluğu ölçümü sonucunda anlaşılır. En sık başvurulan yöntem DEXA olarak bilinen ölçüm yöntemidir. Ağrısız ve kolay olan bu yöntem sayesinde hastalar yüksek miktarda radyasyona maruz kalmazlar. Ölçüm vücutta en çok etkilenen bölgelerde yapılabilir. Bunlar kalça, el bileği ve omurga kemikleridir.

Osteoporoz nasıl tedavi edilir?

Osteoporoz hastalığının tedavisi birçok farklı faktörün incelenmesi sonucu oluşturulur. Hastalığın ilerlemişlik düzeyi, son 10 yılda kemiklerle ilgili yaşanan sorunlar ve kemik yoğunluğu ölçümünün sonuçları bu faktörlerdendir. Uzman doktor tüm faktörleri birlikte inceler ve bir plan oluşturur. Eğer kemiklerde kırık oluşum olasılığı düşükse, mineral ve vitamin desteğiyle birlikte sağlıklı bir beslenme düzeni planlamak yeterlidir. Fakat kemik kırığı riski yüksekse, bifosfonatlar gibi osteoporoz ilaçlarıyla tedaviye başlanır. Diğer ilaçlar monoklonal antikor ilaçlarıdır. Bu ilaçlar hastaya her 6 ayda bir deri altından verilir. Fakat ilacın bırakılması durumunda ciddi komplikasyonlar yaşanabileceği için, bu ilaç tedavisi uzun vadeli planlanmalıdır. Hormon terapileri bir diğer tedavi yöntemi olabilir. Menopozdan sonra kullanılan östrojen destekleri iyi bir tedavi yöntemidir. Erkekler içinse testosteron replasman tedavileri vardır. Tüm bunların dışında, kemik yapımını destekleyen ilaçlar bulunur ve bunlarda tedavinin bir parçası olabilir.

Osteoporoz nasıl önlenir?

Osteoporoz hastalığının tanısı konduysa, hastalığı tamamen geçirmek oldukça bir düşük ihtimaldir. Tanı konduktan sonra düzenli hareket etmek kemikleri destekleyen kasları güçlendireceği için kırıkların aza indirilmesini sağlayabilir. Kemik depolarını kalsiyum ile doldurmak bir diğer önlem yoludur. D vitamini alımı bu noktada önemlidir. Doğru saatlerde ve gerekli korumayla güneş altında bulunmak, D vitamini alımı için birebirdir. Bunun dışında yoğurt, tofu ve kuru meyve gibi D vitamini bakımından zengin gıdalar tüketmek yararlı olabilir. Sigara ve alkol kullanımını bırakmak veya sınırlamak bir diğer önlem yoludur.

Kimler risk altında?

Osteoporoz belli bir yaştan sonra cinsiyet fark etmeksizin herkeste görülebilir. Fakat belli durumlarda risk daha yüksektir.  Kadınlarda östrojen, erkeklerdeyse testosteron düzeyinde bir düşüş gerçekleştiği zaman, kişilerde osteoporoz görülme riski artar. Ailesinde osteoporoz bulunanlar da risk altındadır, bu yüzden erken yaşlardan itibaren önlem almaları gerekir. Bir diğer grupsa kortizonlu ilaç kullanan kişilerdir.

Osteoporoz ile yaşamak

Osteoporoz teşhisinin ardından yapılacaklar, hastalığın ilerlemesi ve vücudunuzu korumanız açısından oldukça önemlidir. Osteoporoz ile yaşamanın birden fazla yolu vardır. Sizler için bunlardan bazılarını bir araya getirdik.

  • Düşmeleri engellemek: Hastalık sebebiyle hassaslaşan kemikleri korumanın farklı yolları vardır. Eğer sizlere osteoporoz teşhisi konulduysa, evlerinizde bazı değişiklikler yapabilirsiniz. Kabloları ayak altından kaldırmak önemli bir önlem yoludur. Kaymaz halı kullanmak bir diğer yöntemdir. Lavaboya ve tuvalete paspas koyabilirsiniz, böylece kayıp düşme olasılığınızı azaltmış olursunuz.
  • Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz: Kasları güçlendirmek için doğru beslenme biçimi ve egzersiz yöntemi geliştirilmelidir. Böylece kemikleri destekleyen kaslar güçlendirilir ve kemik kırılması riski azaltılır.

Osteoporoz için hangi bölümden randevu alınır?

Osteoporoz teşhis ve tedavisi için, hastanelerin Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon bölümlerinden randevu alınmalıdır.

 

 

 

Yazının kaynakları

https://www.nhs.uk/conditions/osteoporosis/

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/osteoporosis/symptoms-causes/syc-20351968

https://www.nia.nih.gov/health/osteoporosis

Sosyal Medya'da Paylaş

Yazar Hakkında

CEPTE SAĞLIK

Cepte Sağlık; online aile sağlığı merkezidir. Türkiye'nin en büyük Fiziksel, Mental ve Sosyal Sağlık Platformunda yüzlerce alanında uzman doktor veya psikolog ile hemen online görüşme yapabilir, evde ...

WhatsApp