Meme ağrısı nedir?

Meme ağrısı (mastalji), çeşitli nedenlerle gelişebilen memelerdeki keskin ve yakıcı ağrı, gerginlik ve hassasiyet gibi şikayetlerdir. Bu ağrılar sıklıkla tek memede veya her iki memede de sürekli veya ara sıra ağrı olacak şekilde görülür. Aynı şekilde ağrının şiddeti de genellikle hafif, orta veya şiddetlidir. Memelerdeki bu ağrı, adet döngüsünün doğal bir parçası olarak sıklıkla görülen ve herhangi bir zarar vermeyen türden olabilir. Bu tür ağrılar ayın sadece birkaç günü veya adetin başlamasından iki veya üç gün önce oluşmaktadır. Her iki memeyi de etkileyebilen meme ağrısının şiddeti kişiden kişiye değişir. Adet döngüsüne bağlı doğal ağrılar bazı kişilerde bir haftaya kadar etkili olabilse de memedeki ağrı sorununun bir ay devam etmesi, ağrının adet döngüsü ile ilgili bir ağrı olmadığını gösterir. Bu durumda ağrıya neden olan faktörler genellikle hormonal problemler, memede iyi veya kötü tümörlerin varlığı, yumurtlama bozuklukları gibi birçok faktörlerdir. Kanser gibi çok ciddi durumların olası ağrı nedenleri arasında yer alması nedeniyle, adet döngüsü ile ilgili olmadığı düşünülen meme ağrılarının bir hekim tarafından muayene edilmesi gerekir. 

Meme ağrısının nedenleri nelerdir?

Kadınlarda meme ağrısı çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilmektedir. Ağrının nedenini belirlemek genellikle zordur. Bunun gerekçesi, ağrının oluşumunda rol oynayabilecek birçok faktörün bulunmasıdır. Meme başı ağrısı veya meme ağrısı oluşumunda ilk faktör üreme hormonlarıdır. Özellikle adet döngüsü ile ilişkili ağrının ortaya çıkması, östrojen ve progesteron gibi kadın üreme hormonlarının kandaki seviyeleri ile ilişkilidir. Meme küçültme ameliyatına ihtiyaç duyan büyük memeler, omurga ve sırt ağrıları başta olmak üzere birçok fiziksel ağrıya neden olur. Döngüsel olmayan ağrının nedenlerini aşağıda bulabilirsiniz.

• Süt kanallarında ve süt bezlerinde tıkanıklık ve enfeksiyon gibi durumlar
• Emzirme veya rahatsız edici giysiler nedeniyle memede yaralar ve tahrişler
• Meme ameliyatları
• Kısırlık tedavisinde kullanılan ilaçlar
• Oral kontraseptif kullanımı ve birkaç antidepresan
• Menopoz sonrası dönemde başvurulan hormon tedavileri
• Meme kanseri
• Büyük göğüsler (genellikle sırt ve boyun ağrısının ortasında)

Bunların dışında bazı durumlarda göğüs bölgesindeki kasların yoğun çalışması, zorlayıcı göğüs egzersizleri ve ters hareketler sayesinde oluşan kas ağrıları da meme ağrısı ile karıştırılabilir. Bu tür spor aktiviteleri veya sıra dışı hareketler yapan kişiler ağrının azalıp azalmadığını birkaç gün içinde takip edebilir ve düzelme olmazsa doktora başvurabilir.

Meme ağrısının belirti ve semptomları nelerdir?

Meme ağrılarının çoğu, adet döngüsü ile ilişkili oldukları için döngüsel meme ağrısı olarak adlandırılır. Bu ağrıların semptomları, döngüsel olmayan meme ağrılarından farklıdır. Bu nedenle meme ağrısı belirtileri genellikle döngüsel ağrı ve döngüsel olmayan ağrı olarak iki farklı başlık altında incelenir. Adet döngüsünün doğal bir parçası olabilen döngüsel meme ağrısı belirti ve semptomlarını aşağıda bulabilirsiniz.

• Göğüste donuk ağrı ile birlikte dolgunluk, sıkılık ve hassasiyet
• Göğüste büyüme ve şişme
• Ağrı her iki memede de görülür ve bu nedenle memelerin koltuk altına yakın kısımlarında ağrı
• Adet kanamasının başlamasından önceki iki haftalık süre içinde ağrının başlaması, artması ve kaybolması

Yukarıda belirtilen durumlar, adet döngüsünde değişen hormon seviyeleri sebebiyle ortaya çıkan döngüsel ağrıların spesifik belirtileridir. Bunun dışında kalan ve adet döngüsü dışında özel bir nedenden kaynaklanan meme ağrısı, döngüsel olmayan ağrılar grubuna girer. Bu gruptaki ağrılar adet döngüsü ile açıkça ilgili olmayan zamanlarda ve şekillerde ortaya çıkabilir veya sürekli olarak görülecektir. Döngüsel ağrının aksine, bu tür meme ağrısı genellikle yanma ve sıkışma şeklinde hissedilir. Her zaman meme içinde belirli bir bölgede yoğunlaşsa da bazı durumlarda daha geniş alanlara yayılabilir. Bu tür ağrılar her yaştan kadını etkileyebilir ancak sıklıkla menopoz sonrası dönemde kadınlarda daha sık görüldüğü söylenir.

Meme ağrısı nasıl teşhis edilir?

Meme ağrısı şikayeti birkaç haftadır devam eden, göğsün belirli bir bölgesinde yoğunlaşan, zamanla kötüleşen veya yaşam tarzını zorlaştıran boyutları olan bireyler bir sağlık kuruluşuna başvurarak muayene olmalıdır. Bu muayene sırasında öncelikle hastanın detaylı tıbbi kaydı hekim tarafından öğrenilir. Ağrının ne kadar sürdüğü, nasıl hissedildiği, hangi durumlarda arttığı veya azaldığı öğrenildikten sonra genellikle doktor tarafından fizik muayene yapılır. Hastalar ayrıca sürekli kullandıkları ilaçlar ve aldıkları tedaviler hakkında doktorlarını bilgilendirmelidirler. Memelerin normalden farklı boyut ve hacimlerde olması hem meme estetiği gerektirecek komplikasyonlara hem de ağrıya neden olabilir. Meme ağrısı şikâyeti olan birçok hastada genellikle ultrason ve mamografi tetkikleri yapılmaktadır. Bu şekilde meme dokusunda herhangi bir problem ya da kitle olup olmadığı tespit edilebilir. Eğer bir kitleye rastlanırsa, iğne biyopsisi ile birlikte bir örnek alınır ve laboratuvara gönderilir.  Bu sayede sıklıkla tümörün iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğu hakkında bilgi edinilir. Meme ağrısı nasıl tedavi edilir?

Birçok meme ağrısı vakası, özellikle adet döngüsü sayesinde gelişen ağrılar, herhangi bir tedavi olmaksızın kendiliğinden iyileşir. Ancak birkaç hafta içinde iyileşmeyen hastalar hekime başvurur ve tedavi planı oluşturulur. Göğüslerin büyüklüğünden dolayı oluşan ağrılar için özel olarak üretilmiş kalıplı ve destekli sütyenlerin kullanılması ağrı oluşumunu azaltır. Döngüsel ağrı için steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar (NSAII) genellikle ağrıyı önlemek için tedaviye ek olarak reçete edilir. Doğum kontrol hapı veya hormon, antidepresan içeren ilaçların kullanımına bağlı ağrı gelişirse, alternatif ilaçlar ve doz ayarlaması konusunda hekime danışılmasında fayda vardır. Aynısı hormon tedavisi alan postmenopozal kadınlar için de geçerlidir. Hastanın şikayetinin ana nedeni meme ağrısı olduğunda, kanser yüksek bir olasılık değildir, ancak bazı durumlarda ağrı şikayeti ile sağlık kuruluşlarına başvuran hastalarda kanser tespit edilebilmektedir. Bu durumda onkolojik tedaviye başlanır ve bu nedenle gerekli kemoterapi, radyoterapi veya cerrahi uygulamalara başlanır. Ayrıca vücudun diğer doku ve organlarına sıçrama ihtimaline karşı daha detaylı tarama testleri uygulanır. Özellikle emziren annelerde görülebilen mastitis (meme iltihabı) gibi problemlerde hekim tarafından antibiyotik ilaç kullanımı, süt kanallarının açılmasına yardımcı olacak fiziksel uygulamalar gibi öneriler verilebilir.

Meme ağrısı için hangi bölüme başvurulmalıdır?

Meme ağrıları için hastanelerin Genel Cerrahi bölümlerine başvurabilirsiniz.

Yazının kaynakları

Mayo Clinic (2021). Breast pain. Erişim tarihi Eylül 26, 2022.

NHS (2020). Breast pain. Erişim tarihi Eylül 26, 2022.