Fibromiyalji (Kas Romatizması) Nedir?

Fibromiyalji (Kas Romatizması) Nedir?

Vücudun değişik yerlerinde geçmeyen ağrılar şeklinde görülür. Halsizlik, uykusuzluk, yorgunluk, yumuşak dokuda romatizmal ağrı ve duygudurum bozukluğu gibi sorunlar ile karakterize kronik yani uzun süreli bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığı yaşayan kişiler genellikle şikayetlerini genellikle ‘’Bütün vücudum ağrıyor’’ ya da ‘’Dayak yemiş gibi hissediyorum’’ gibi cümleler ile ifade ederler.

Kadınlarda, erkeklere göre daha sık rastlanan bu hastalığın net bir nedeni tespit edilemiştir. Bu nedenle başka hastalıklarla karıştırılabilmektedir. Doğru ilaç kullanımı ve değiştirilen yaşam tarzı ile bu hastalığı kontrol etmek ve yaşam kalitesini artırmak mümkündür.

Fibromiyalji Neden Olur?

Fibromiyaljinin nedeni tam olarak tespit edilememiştir. Fakat stres, enfeksiyon, travma gibi tetikleyiciler ile ortaya çıktığı düşünülmektedir. Araştırmacılar ve sinir sisteminin ağrı sinyallerini olması gerekenden daha yüksek olarak algıladığını düşünmektedir.

Fibromiyalji Semptomları (Belirtileri) Nelerdir?

Laboratuvar testi ya da görüntüleme tetkikleribu hastalığı tespit edememektedir. En sık rastlanan belirti ve bulgular şunlardır:

  • Yaygın ağrı
  • Baş ağrıları
  • Ellerde ve ayaklarda karıncalanma
  • Sıcağa ve soğuğa karşı hassasiyet
  • Yorgunluk
  • Sersemlik
  • Görme problemleri
  • Yeterli uykuya rağmen dinlenmemiş olarak ve zorlanarak kalkmak
  • Depresif ve kaygılı ruh hali
  • Odaklanmada zorluk
  • Egzersize ve yoğun harekete karşı dirençsizlik, çabuk yorulma
  • Alt karında ağrı
  • Kulak çınlaması
  • Sindirim şikayetleri
  • Deri problemleri
  • Ödem

Fibromiyaljide Vücutta Hassaslaşan, Ağrıyan Ve Acıyan Noktalar

  • Başın arkası
  • Dizlerin iç kısmı
  • Dirseklerin dış kısmı
  • Boyun ve omuzlar
  • Kalçanın dış kısımları
  • Gövdenin üst kısmı

Kadınlarda Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?

Kadınlarda görülen belirtiler erkeklere göre daha şiddetlidir ve ağrı daha yaygındır. Hassas nokta sayısı daha fazladır. Kadınlarda toplam semptom sayısının da daha fazla olduğu gözlenmiştir. Fibromiyaljisi olan kadınlarda regl dönemi daha ağrılı geçebilir. Menopoz ve fibromiyalji semptomlarının benzerliği nedeniyle menopoz dönemindeki kadınlarda  ayrım yapmak güçleşir.

Erkeklerde Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?

Erkeklerde teşhis konması kadınlara göre daha güçtür. Erkekler genellikle yorgunluk ve ağrı gibi nedenlerle doktora daha az başvurmaktadır. Erkeklerde de vücutta yaygın ağrı, acı ve hassas noktalar, yorgunluk, sabahları kas sertliği, baş ağrısı ve depresyon gibi bulgular görülebilmektedir.

Fibromiyalji Tanısı Nasıl Konulur?

Hastanın geçmiş öyküsü alınır ve fiziki muayenesi yapılır. Ağrının vücuttaki dağılımı tanı için önemlidir. Uzman hekim tarafından yapılan muayenede özellikle ense, çene, boyun, omuz, dirsek, göğüs duvarı, kalça, bel ve diz bölgeleri kontrol edilir.

Başka hastalıklarla karışmaması ve ayırt edilmesi için tam kan sayımı, tiroid fonksiyon testleri ve romatoid faktör gibi ek testler istenebilir.

Fibromiyaljide Tanı Ve Ayırıcı Tanı Nedir?

Fibromiyalji tanısı hastanın ayrıntılı öykü ve fizik muayenesine dayanır. Doktorunuz vücudunuzda ağrılı hassas noktaları kontrol edecektir. Ayırıcı tanıda hipotiroidizm, kronik yorgunluk sendromu ve diğer romatolojik hastalıklar düşünülecek ve bunları ekarte etmek için laboratuvar ve görüntüleme tetkikleri istenecektir.

Fibromiyalji Atakları Nasıl Olur?

Bazı dönemlerde hastalığın şiddeti artabilir ya da azalabilir. Ağrıların şiddetli olduğu dönemlerde hastanın kendini iyi hissetmesi için dinlenmesi ve strese neden olabilecek olumsuz etkenlerden kaçınması gerekmektedir.

Fibromiyalji Nasıl Tedavi Edilir?

Kullanılan ilaçların asıl amacı ağrıyı kontrol altına almak ve hafifletmektir. Yaşanan ağrı ağır ise reçeteli ağrı kesici, hafif ise reçetesiz ağrı kesiciler kullanılır. Uykunun düzenlenmesi için antidepresanlar, sinir hücrelerinin ağrı sinyallerini göndermesini engellemek için bazı epilepsi ilaçları kullanılması düşünülebilir. 

Fizyoterapi ve fibromiyalji hastasına özel egzersizlerin planlanması önemlidir . Egzersizler ile hem zihinsel hem fiziksel olarak bireyin kendisini daha iyi hissetmesi sağlanır. Bir terapiste başvurmak ve destek almak daha iyi olacaktır.

Fibromiyaljide Hasta Eğitimi Nasıl Olmalıdır?

Hastalar bireysel ya da grup olarak yüz yüze ya da hastalığı açıklayan yazılı bir materyal ile bilgilendirilmelidir. Yapılan çalışmalarda hasta eğitiminin hastalık semptomları üzerinde olumlu etkileri olduğu gözlemlenmiştir. Eğitimin amacı hastanın bu dönemde yaşayacağı; çaresizlik, öfke gibi durumların engellenmesi ve bu duygular yerine daha olumlu ve umutlu duyguların yer edilmesini sağlamaktır. Tedavi sürecinde hastanın aktif rolunun vurgulanması ve aktivitelerin adım adım arttırılması gerekmektedir. Bu hastalığın üstesinden gelme becerisi eğitimler sayesinde hastaya kazandırılmalıdır.

Fibromiyalji Hastaları Nasıl Beslenmelidir?

Tam tahıllar, az yağlı süt ürünleri, yağsız protein (tavuk ve balık gibi), taze meyve ve sebzelerin tüketilmesi önerilir. Akdeniz tipi beslenmenin faydalı olduğu görüşü yaygındır. Yapay tatlandırıcılardan kaçınılması ve şeker alımının azaltılması da öneriler arasındadır. Vücut için sağlıklı olacak kilonun korunması gerekir.

Fibromiyalji Için Hangi Doktora Gidilmelidir?

Teşhis için romatoloji veya fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanına gidilmelidir. Tedavi için multidisipliner bir yaklaşım gerekir ve bir fizyoterapist ile hastanın tedavileri, tedavide nasıl bir yol izlenileceği planlanır.

Fibromiyalji Ağrılarından Kaçınmak Için Neler Yapılmalıdır?

  • Fibromiyaljinin ana bulguları yorgunluk ve ağrıdır. Bu da egzersiz yapmayı zorlaştırmaktadır. Ancak yine de fibromiyalji hastasına özel egzersizler fibromiyalji semptomlarının şiddetini azaltabilir ve kişinin rahatsızlığını daha kolay yönetmesini sağlayabilir. Fibromiyalji egzersizleri için yürüyüş, bisiklete binmek ya da yüzmek önerilmektedir. Ağırlıkla yapılacak güç ve dayanıklılık egzersizleri de opsiyonlar arasındadır ancak bu tür egzersizler kişiye özel şekilde planlanmalıdır, aksi takdirde yorgunluğu ve ağrıları arttırabilir.
  • Çalışma ve dinlenme dengesini sağlamak fibromiyalji semptom kontrolünde çok önemlidir. Kişinin kendi sınırlarını zorlamaması gereklidir. Kişi vücudunu iyi dinlemeli ve gerekli hissettiğinde dinlenmelidir.
  • Stresli ve psikolojiyi olumsuz etkileyecek durumlardan uzak durmak da fibromiyalji semptom yönetiminde önemlidir. Rahatlama teknikleri öğrenilebilir ve kullanılabilir.
  • Fibromiyaljide semptom kontrolü sağlamanın bir diğer yolu daha iyi bir uyku düzeni geliştirmektir. Yatağa girmeden belirli bir süre önce alkol, kafein ya da nikotin alınmamalı ve yatağa mümkün olduğunca stresten arınmış şekilde girilmelidir. Akşam yemeklerinin ağır olmasından kaçınılmalı, yatak odasının uygun sıcaklıkta ve karanlık olmasına dikkat edilmelidir. Mümkünse her sabah aynı vakitte kalkılmalıdır.

Referanslar

https://www.medicalnewstoday.com/articles/147083#tender-points
https://www.webmd.com/fibromyalgia/guide/fibromyalgia-causes

https://www.xr.health/blog/fibromyalgia-in-females/

https://www.medicalnewstoday.com/articles/315422#takeaway
 

 

Sosyal Medya'da Paylaş

Yazar Hakkında

CEPTE SAĞLIK

Cepte Sağlık; online aile sağlığı merkezidir. Türkiye'nin en büyük Fiziksel, Mental ve Sosyal Sağlık Platformunda yüzlerce alanında uzman doktor veya psikolog ile hemen online görüşme yapabilir, evde ...

WhatsApp