Miyom nedir?

Günümüzde en sık görülen kadın hastalıkları arasında yer alan miyomlar, rahmin bulunan kasların çoğalması sonucunda oluşan iyi huylu tümörlerdir. Fibroidler ergenlik-genç yetişkinlik döneminde nadiren görülür. 30-40 yaş arası kadınlarda ise daha sık görülmektedir. Genelde hormonal rahatsızlıkları olduğu bilinen miyomlar, menopoz sonrası dönemde küçülme eğilimindedir, ancak menopozdan sonra büyüyen miyomların malign dönüşüm için takip edilmesi gerekebilir. Miyomlara neyin neden olduğu bilinmemekle birlikte, 1000 miyomlu hastanın yalnızca 1'inde malignite (kanserli) olasılığı vardır.

Miyom neden olur?

Günümüzde miyom olarak adlandırıla fibroid - leiomyoma kitlelerinin, oluşum sebebine dair bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak birçok uzman doktor ve yapılan araştırmalara göre, miyom oluşumunun ardında östrojen hormonunun bulunduğu düşünülmektedir. Genetik faktörler de miyom oluşumunun arkasındaki sebeplerden birisidir.

Miyom çeşitleri nelerdir?

Bilinen 4 çeşit miyom bulunmaktadır. Bunları açıklamaları ile birlikte aşağıda bulabilirsiniz.

İntramural Miyom: İntramural miyomlar en sık rastlanan miyom çeşididir. Rahim içindeki kas tabakasında oluşan bu miyom çeşidi, aşırı büyüyebilir. Bunun sonucunda da rahimde genişleme oluşabilir. Bazı durumlarda bu genişleme dışarıdan fark edilebilir hale gelebilir.

Subseröz Miyom: Rahmin dış yüzeyine doğru büyüyen bu tür miyomlar genellikle şişme yaparlar. Bu özelliği sayesinde miyom dışarıdan karın bölgesine bakılarak anlaşılabilir. Rahim boşluğuna baskı yapan bu tür miyomlar hamilelik süreci için oldukça tehlikelidirler. Kontrolsüzce büyüyebildikleri için erken teşhis oldukça önemlidir.

Submüköz Miyom: Rahim içinde oluşan ilerlerse kanamalara sebep olabilir.

Saplı Miyom: Saplı miyomlar bazı durumlarda rahim dışına doğru büyürler. Bunun sonucunda sarkarlar ve tedavi yolu cerrahi müdahaledir.

Miyom belirti ve semptomları nelerdir?

Çoğu hastada miyom herhangi bir belirti ve semptoma sebebiyet vermez. Ancak anormal kanama, rahatsız edici derecede ağrılı ve kanamalı adet dönemleri, sırt ağrısı ve ağrılı cinsel aktivite gibi belirtilerle karşılaşılabilir. Ayrıca bazı miyomlar kitle etkisi nedeniyle mesaneye baskı yaparak mesanenin genişlemesini engelleyebilir ve hastanın sık tuvalete gitmesine neden olabilir. Aynı şekilde yaptığı baskı sonucunda makat üzerine yapılan baskı sürekli tuvalet ihtiyacı hissine neden olabilir. Miyomlardaki en büyük sorunlardan biri, rahimde kitle gibi davranışlar sergileyerek hamileliği engellemeleridir. Özellikle rahmin iç yüzeyine yakın olan miyomlar, sperm ve yumurta kombinasyonu ile oluşan zigotun tutunacağı kabul edilebilir alanı bozabilir. Bunlara ek olarak, karın alt kısmında ele gelen kitle, periyodik sağlık kontrollerinin atlanması nedeniyle fark edilmeyen bazı miyomların büyümesine bağlı olarak miyom belirtisi olabilir.

Miyom nasıl teşhis edilir?

Miyomlar genellikle rutin jinekolojik muayeneler sonucunda ortaya çıkar. Doktor öncelikle kişinin öyküsünü dinler. Bunun ardından kesin tanı için fiziksel muayene yapılır. Fiziksel muayeneye ek olarak bazı teşhis yöntemlerine başvurulur. Bunlardan ilki yüksek çözünürlüklü ultrasonlara başvurmaktır. Bu ultrasonlar sayesinde kitleler tespit edilebilir. Eğer kitle büyükse doğru teşhis için MRG’ ye başvurulur. MR, teşhis için başvurulan bir diğer görüntüleme tekniğidir.

Miyom nasıl tedavi edilir?
Çoğu miyom, herhangi bir semptom veya şikayete neden olmadan tesadüfen tespit edilir. Bu tür miyomlarda tedavi uygulanmadan periyodik olarak miyomlar izlenir. Bunun dışında tespit edilen miyomlar bazı semptomlara neden oluyorsa bazı tedaviler uygulanmaktadır. Tedavi genellikle bazı cerrahi yöntemlerle uygulanmaktadır. Ameliyat seçimi hastanın yaşı, şikayetleri, miyom sayısı ve yeri, hastanın çocuk olup olmamasına göre yapılır ve buna göre ameliyatın kapsamı belirlenir. Miyom ameliyatları genellikle iki şekilde yapılır, birincil seçenek miyomun çıkarılmasıdır. Hastanın çocuğu yoksa ve ileride çocuk sahibi olmayı planlıyorsa, başka bir miyom oluşana kadar çocuk sahibi olabilmek için rahim fonksiyonunun devam etmesi adına rahim miyomunun alınması gerçekleştirilir. İkinci seçenek ise rahmin tamamen çıkarılmasıdır. Miyomlar rahim tarafından çok sık üretilen tümörler olduğundan, hastada çocuk varsa ve başka bir çocuk doğurma söz konusu değilse, miyom oluşturmaması için rahmin 40 yaşından sonra alınabilir. Bu ameliyatlar genellikle birkaç farklı şekilde gerçekleştirilir. Aşağıda bu ameliyatları açıklamaları ile birlikte bulabilirsiniz.

Histeroskopi:  Bu yöntemde ağrıya neden olan ve sık veya şiddetli kanamaya neden olan küçük miyomlar alınır. Rahim altında veya iç tabakasında bulunan miyomlar genellikle özel bir görüntüleme sistemi ile çıkarılır.

Kapalı Ameliyatlar: Kapalı ameliyatlar laparoskopik veya robotik cerrahi yöntemleri ile yapılmaktadır. 4 – 5 cm'den büyük miyomlar rahim yatağından uzaktadır, varsa bölge içindeki kanamalara müdahale edilir ve o bölge dikilerek gerçekleştirilir.

Açık Cerrahi: Bu yöntem, göbeğin üst kısmına kadar ilerlemiş çok büyük tümörlerin çıkarılmasını içerir. Miyomların büyük boyutu sayesinde laparoskopik veya robotik yöntemde çalışacak alan kalmaz ve bu nedenle açık cerrahi yöntemle kesi yapılarak miyomlar temizlenir.

Ameliyatın tercih edilmediği bazı uygun hastalarda ilaç tedavisi sıklıkla uygulanmaktadır. İlaç tedavileri miyomları ortadan kaldırmasa da miyomların neden olduğu aşırı kanamayı azaltma ve miyomları küçültme gibi faydalar sağlayacaktır. Ayrıca bazı uygun hastalarda girişimsel radyolojik tekniklerle kasık damarından ilerletilen bir kateter, miyomları besleyen damarları kapatarak miyomun genişlemesi hatta küçülmesini sağlar.

Miyom durumunda hangi bölüme başvurulur?

Miyom için hastanelerin Kadın Hastalıkları ve Doğum bölümlerine başvurabilirsiniz.

Yazının kaynakları

Mayo Clinic (2022). Uterine fibroids. Erişim tarihi Eylül 28, 2022.
NHS (2022). Fibroids. Erişim tarihi Eylül 28, 2022.